درک صحیح مراحل ساختمان سازی است که می‌تواند ساخت یک ساختمان بی‌نقص را رقم بزند. ساخت یک خانه گرم و نرم به آسانی انجام نمی‌شود و هر سازنده مراحل بسیار مهمی را برای فراهم کردن یک محل ایمن پشت سر می‌گذارد! حتی ساده‌ترین مراحل هم می‌توانند در نهایت در امنیت، استحکام و عمر سازه تأثیر شایانی بگذارند و مجموعاً مراحل متعددی برای ساخت ساختمان وجود دارند. در نتیجه در ادامه این مطلب به بررسی اصلی‌ترین و مهمترین مراحل ساختمان سازی به زبانی ساده خواهیم پرداخت.
نقشه کشی
اولین و ابتدایی‌ترین مرحله ساخت هر سازه، نقشه کشی است و در عین حال مرحله‌ای بسیار مهم به شمار می‌رود. با استفاده از یک نقشه مناسب و حرفه‌ای می‌توانید از زمین خود استفاده حداکثری کرده و در واقع از کوچکترین فضا هم به صورت بهینه بهره ببرید. نقشه کشی باید تخصصی و بر اساس قوانین خاص شهرسازی و معماری انجام شود. به همین دلیل همکاری با یک فرد متخصص یا حتی تیم نقشه کشی ضرورت دارد. در غیر این صورت امکان نیاز به تخریب بنا یا رد شدن نقشه توسط شهرداری وجود دارد!
نقشه‌ها انواع مختلفی دارند. در هر یک از آن‌ها جزئی‌ترین و کوچکترین عضو ساختمان، خانه یا سازه ترسیم می‌شوند. برای مثال از محل قرارگیری پله‌ها، پنجره‌ها، اتاق‌ها، آشپزخانه، سرویس بهداشتی تا نمای ساختمان در نقشه به طور دقیق پیاده می‌شود. البته نقشه کشی تنها شامل ظاهر و ساختار بنا نیست، بلکه در نقشه ساختمان سازی محل عبور مسیر آبی، مسیر تلفن و حتی سیم‌کشی برق هم مشخص می‌شود.
این مرحله از مراحل ساختمان سازی بر اساس نوع سازه و کاربری آن انجام می‌شود. برای مثال نقشه کشی یک ساختمان تجاری با یک ساختمان مسکونی از زمین تا آسمان متفاوت است و تخصص‌ها هم در این زمینه تفاوت دارند. به همین دلیل برای انتخاب متخصص هم باید بر این اساس اقدام کنید. پس از تهیه نقشه، باید آن را برای تأیید به شهرداری بفرستید و پس از آن به سراغ مرحله بعدی ساخت‌وساز بروید.
گودبرداری
به زبانی ساده، گودبرداری مرحله‌ای از ساختمان سازی است که در آن سنگ، خاک و سایر مواد از داخل زمین بنا خارج شده و یک حفره برای تهیه فونداسیون یا پی ایجاد می‌شود. این مرحله هم باید با اصول و روش خاصی اجرا شود. برای مثال عمق و ابعاد گود یا حفره باید بر اساس ابعاد، تعداد طبقات و اندازه بنای مورد نظر ایجاد شود. مهمترین هدف از انجام این مرحله از مراحل ساختمان سازی دسترسی به خاک بکر و مناسب ساخت‌وساز است.
به خاطر بسپارید که گودبرداری که با عنوان خاکبرداری هم شناخته می‌شود، یکی از مراحل دشوار و خطرناک به حساب می‌آید. از این رو به دقت و تخصص بالایی نیاز دارد. در غیر این صورت علاوه‌بر تأثیر بر خود سازه، می‌تواند سازه‌ها و ساختمان‌های اطراف را هم در خطر قرار دهد. متأسفانه گودبرداری غیراصولی همیشه یکی از دلایلی اصلی ایجاد خسارات جانی و مالی بوده است.
قالب بندی فونداسیون
پس از گودبرداری و خاکبرداری تخصصی برای ساخت بنا، نوبت به قالب بندی فونداسیون می‌رسد. این مرحله اهمیت فراوانی در ساخت بنایی مستحکم دارد. به طور خلاصه منظور از قالب بندی فونداسیون تهیه و ساخت قالبی مقاوم برای فرم‌دهی، حفظ و نگهداری بتن پایه یا پی ساختمان است.
این قالب بندی با اجناس و تجهیزات مختلفی انجام شده که هر یک در کیفیت و استحکام پی تأثیر خواهند گذاشت. به همین دلیل انتخاب صحیح قالب می‌تواند به ساخت بنایی بهتر و محکم‌تر کمک کند. تعدادی از انواع رایج و پرطرفدار قالب‌های مورد استفاده برای قالب بندی فونداسیون به این ترتیب هستند:
- قالب بندی فونداسیون چوبی: این قالب بسیار سبک، اقتصادی، انعطاف‌پذیر، بادوام و دارای سهولت در اجرا است. به بتن آسیبی نزده و به خوبی از آن محافظت می‌کند. قالب‌های چوبی این امکان را فراهم می‌کنند که وابسته به ابعاد و اندازه بنا یا ساختمان مورد نظر، چوب‌های باکیفیت را به آسانی در هر ابعادی برش دهید.
- قالب بندی فونداسیون فلزی: این قالب کمی سنگین‌تر، گران‌تر و با این وجود دارای دوام بیشتر در مقابل فونداسیون چوبی است. قالب‌های فلزی و فولادی بهترین‌ها برای بناهای دایره‌ای هستند.
- قالب بندی فونداسیون آجری: این قالب دائمی بوده و امکان استفاده مجدد از آن نیست. قالب آجری یکی از ارزان‌ترین قالب‌های فونداسیون به حساب می‌آید.
وابسته به نوع قالب مورد استفاده، باید نکات و مسائل مهمی در این زمینه رعایت شود. برای مثال قالب چوبی به پوشش پلاستیکی نیاز دارد تا در برابر رطوبت محیطی و بتن آسیب نبیند. به همین دلیل تأکید داریم نوع قالب مورد استفاده برای فونداسیون را بر اساس محیط، آب‌وهوا، طبقات ساختمان، ابعاد بنا و سایر نکات مهم انتخاب کنید.
بتن ریزی و آرماتوربندی پی
بتن ریزی ساختمان خود در مراحل مختلفی انجام می‌شود. در صورتی که مراحل و کیفیت لازم در اجرای بتن ریزی به خوبی رعایت شوند، بنا باکیفیت و مستحکم خواهد بود. در مجموع مراحل آن به این ترتیب هستند:
- تهیه و ساخت بتن: تهیه بتن وابسته به شرایط، نوع بنا، ابعاد و آب‌وهوا متفاوت است. در مجموع برای ساخت آن از ترکیب موادی همچون شن، ماسه، سیمان و آب استفاده می‌شود. میزان آب مورد استفاده و درصد هر یک از این مواد باید به میزان دقیق و استاندارد باشد. مهندس این زمینه با در نظر گرفتن گرمی و سردی هوا، حجم آب مورد نیاز را تعیین می‌کند. گاهی هم حتی ممکن است سازندگان از بتن آماده استفاده کنند.
- آرماتوربندی: آرماتوربندی هم باید به شکل دقیق و منظمی انجام شود. قبل از بتن ریزی، این مرحله حتماً باید اجرا شده و از آماده بودن، حفظ فاصله استاندارد و چینش صحیح میلگردها اطمینان حاصل شود.
- بتن ریزی: پس از اطمینان از آرماتوربندی اصولی، نوبت به بتن ریزی می‌رسد. تجهیزات، پمپ‌ها و دستگاه‌های گوناگونی برای انجام این کار وجود دارند که به انجام دقیق‌تر و سریع‌تر بتن ریزی کمک می‌کنند.
- متراکم سازی و ویبراسیون: پس از بتن ریزی، متراکم سازی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. وجود هوا و حباب در میان مواد می‌تواند تا حدود قابل‌توجهی مقاومت و پایداری ساختمان را از بین ببرد. به همین دلیل این مرحله باید با دقت بالایی اجرا شود. در این شرایط ویبراسیون یا ویبره کردن مواد به پخش یک دست و مناسب بتن کمک خواهد کرد.
اجرای ستون
این مرحله از مراحل ساخت ساختمان چند روز پس از بتن ریزی انجام می‌شود. وابسته به شرایط آب‌وهوایی و بتن مورد استفاده، به طور معمول به حداقل ۳ الی ۴ روز وقفه نیاز است. در صورت عدم رعایت این نکته، امکان آسیب دیدن پی و آرماتورها وجود دارد.
ستون‌ها از لحاظ ابعاد و طراحی دارای انواع مختلفی هستند. مهندس این حوزه باید ستون مناسبی را با ابعاد مورد نیاز برای ساخت بنایی مستحکم انتخاب کند و بر اساس روش‌های اصولی و مراحل لازم آن‌ها را اجرا کند.
اسکلت بندی ساختمان
اسکلت بندی ساختمان و انتخاب متریال مناسب برای آن بخشی حیاتی از مراحل ساختمان سازی است. اسکلت‌ها هم مانند قالب‌های فونداسیون دارای اجناس مختلفی همچون فلز، چوب و بتن هستند. مهندسین این زمینه مواد مناسب را وابسته به عواملی همچون تعداد طبقات ساختمان، نوع بنا و بودجه مورد نظر انتخاب می‌کنند. هر یک از این مواد دارای ویژگی‌های مخصوص به خود هستند که مهندسین مجرب به خوبی از آن‌ها آگاه می‌باشند. در مجموع، در این مرحله اجرای صحیح و اصولی نسبت به کیفیت مصالح اهمیت بیشتری دارد.
پس از انتخاب مصالح مورد نیاز، نوبت به اجرای اسکلت می‌رسد. یک اسکلت مستحکم و دقیق باعث می‌شود که فشار ساختمان به خوبی به زمین منتقل شود. به همین دلیل پایداری و ثبات زیادی داشته باشد. در نتیجه مهندسین ساختمان سازی و سازندگان بر اساس قواعد مهمی به اجرای ستون‌های اصلی و سپس ستون‌های فرعی ساختمان اقدام می‌کنند.
دیوار چینی
پس از اجرای دقیق و تخصصی اسکلت ساختمان، نوبت به دیوار چینی می‌رسد. بار و فشار ساختمان بر ستون‌ها است و به همین دلیل جنس مصالح دیوار در انتقال بار تأثیر چندانی ندارند. از این رو امروزه دیگر استفاده از دیوارهای آجری همچون قدیم رایج نیست. در مقابل، اغلب سازندگان به سراغ مصالحی سبک‌تر رفته‌اند که علاوه‌بر برخورداری از عایق‌بندی مطلوب، با وزن سبک خود موجب سبکی بیشتر سازه می‌شوند.
همچنین این مرحله از مراحل ساختمانی خود شامل دو اقدام کلی می‌شود: دیوار چینی داخلی و خارجی. دیوار چینی خارجی برای تکمیل دیوارهای بیرونی ساختمان یا بنا است. دیوار چینی داخلی هم برای جداسازی واحدها، اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمان انجام می‌شود. زمانی که این مرحله به پایان برسد، بیشتر مسیر طی شده و دیگر راه زیادی تا آماده شدن ساختمان نمانده است.
نازک کاری
پس از آنکه دیوار چینی به اتمام برسد، نوبت به اجرای تأسیسات، نصب دودكش، هواکش، لوله‌کشی گاز، لوله‌کشی فاضلاب، سیم‌کشی، سیمان کشی، گچکاری و اجرای کف می‌رسد. پس از اجرای تمامی این عوامل، نوبت رسیدگی به طراحی داخلی و زیبایی بنا است.
در مجموع هر اقدامی که برای دکوراسیون و طراحی داخلی بنا یا ساختمان انجام شود، نازک کاری محسوب می‌شود. به عبارتی دیگر، این مرحله آخرین مرحله‌ای است که ساختمان را برای سکونت، استفاده و بهره‌برداری آماده می‌کند و عواملی همچون نقاشی دیوارها، کاشی کاری نصب درب و پنجره را شامل می‌شود.
سخن پایانی
همان‌طور که در بررسی نکات و مراحل ساختمان سازی به آن پرداختیم، این حرفه، یک حرفه کاملاً تخصصی است که کمترین کوتاهی و کوچکترین اشتباه در انجام آن می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را به بار آورد. به این ترتیب ریزه‌کاری‌ها و اقدامات بی‌شماری را شامل می‌شود که اجرای آن‌ها تنها توسط یک مجموعه باتجربه همچون هلدینگ مدحت امکان‌پذیر است.
به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم برای ساخت یک بنای بی‌نقص، حرفه‌ای، ایمن و همه‌چیز تمام از این هلدینگ کمک بگیرید. هلدینگ مدحت با بهره‌گیری از بهترین تجهیزات، مصالح درجه یک، همکاری مهندسین خبره و چندین دهه تجربه شما را در مراحل مختلف ساختمان سازی به بهترین شکل همراهی می‌کند. برای شروع و کسب اطلاعات بیشتر تنها کافیست با مشاوران این مجموعه تماس بگیرید.