نقاشی‌های یافت شده در غار لاسکو با 17000 سال قدمت نشان می‌دهد که استفاده بشر از داربست یا اسکافلدینگ به گذشته‌های خیلی دور برمی‌گردد. همچنین شواهد زیادی نیز وجود دارد که مصریان باستان در ساخت اهرام و چینی‌ها در ساخت دیوار بزرگ چین از سازه‌هایی شبیه داربست یا اسکافلد استفاده می‌کرده‌اند. تاریخچه قدیمی داربست و همچنین استفاده مداوم از آن برای ساخت سازه‌های بلند در قرن اخیر، بر اهمیت وجود این سازه دلالت دارند؛ هرچند توسعه و پیشرفت داربست نسبت به نسخه‌های قدیمی آن بر هیچکس پوشیده نیست.
به همین بهانه در این مقاله سعی می‌کنیم به سوال مهم اسکافلد چیست، پاسخ دهیم و انواع آن را شرح دهیم.
داربست اسکافلد چیست؟
اسکافلد(scaffold) واژه انگلیسی داربست است. این سازه معمولا از لوله های فلزی یا چوبی و اتصالات ساخته می شود که از آن برای ساخت یک ساختمان بلند و به منظور دسترسی کارگران به طبقات مختلف و حمل مصالح استفاده می‌کنیم. داربست به طور موقت در اطراف ساختمان نصب می شود و پس از اتمام کار، برچیده خواهد شد.
علاوه بر این با ایمن نگه داشتن کارگران و تسهیل انجام کار در پروژه‌های مختلف، نقش حیاتی در صنعت ساخت‌وساز ایفا کرده و استفاده صحیح و اصولی از آن می‌تواند از بروز حوادث و جراحات جبران‌ناپذیر جلوگیری‌کند.
مزایای اسکافلد
قدمت طولانی استفاده از داربست دلایل و مزایای زیادی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم:
- ایمنی: این سازه با استفاده از نرده‌ها، حفاظ‌ها وتجهیزات ایمنی سطحی پایدار و ایمن برای کارگران در ارتفاعات فراهم می‌کند و خطر سقوط را به حداقل می‌رساند.
- دسترسی: اسکافلد دسترسی آسان و ایمن به نقاط مختلف سازه را فراهم می‌کند که در نتیجه آن نیاز به نردبان و بالابر را کاهش می‌دهد.
- انعطاف‌پذیری: شاید در نگاه اول ساختار پیچیده‌ای داشته باشد، اما اجرای آن بسیار ساده است. نمونه‌های جدیدتر آن که به داربست مدولار معروف شده ساختار پیش‌ساخته دارند و به همین علت سریع و آسان آماده می‌شوند.
- توجیه اقتصادی: دسترسی آسان و سریع کارگران، راندمان پروژه را افزایش می‌دهد. همچنین در کنار تمامی مزایای اشاره شده، اسکافلد هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارد.
انواع اسکافلد چیست؟
داربستها با توجه به نوع کاربری و نیاز پروژه در انواع و اشکال مختلفی ساخته می‌شوند. در این جا به معرفی رایج‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
اسکافلد مثلثی
اسکافلد مثلثی که به داربست خرپا نیز شناخته می‌شود، نوعی داربست مدولار است که به وسیله لوله‌های فلزی و اتصالات، به صورت اشکال مثلث متصل به هم ساخته می‌شود. باید توجه کنید که برای ایجاد این نوع داربست لازم است زمین از استحکام بالایی برخوردار باشد.
این نوع داربست برای کار در ارتفاعات کم و انجام فعالیت‌هایی مانند نقاشی، گچ‌کاری، نورپردازی و دکوراسیون کاربرد دارد.
مزایای اجرای اسکافلد مثلثی شامل موارد زیر می‌باشد:
- به دلیل استفاده از لوله‌های نازک‌تر، وزن آن نسبت به سایر انواع داربستها کمتر است. این امر حمل‌ونقل و مونتاژ آن را آسان‌تر می‌کند.
- ساختار مثلثی آن پایداری و استحکام داربست را تضمین می‌کند.
- نسبت به سایر انواع داربست قیمت پایین‌تری دارد.
از معایب این داربست نیز می‌توان به محدودیت ارتفاع (3 متر) و باربری نسبت به سایر انواع داربست نام برد.
اسکافلد چکشی ستاره‌ای
اسکافلد چکشی که به نام داربست قاب نیز شناخته می‌شود، نوعی داربست پیش‌ساخته است که از پنل‌های فلزی و پین‌های مخصوص برای اتصال آن‌ها به یکدیگر تشکیل شده است. همانطور که از نام آن پیداست، نصب و جداسازی اجزای آن بدون نیاز به پیچ و مهره و با ضربات چکش انجام می‌شود. ویژگی منحصر به فردی که این نوع داربست را از دیگر داربستها متمایز می‌کند، پایه‌های عمودی و مهارهای افقی آن است که ارتفاع پایه‌های عمودی به وسیله پیچ‌های تنظیم‌کننده تنظیم می‌شود.
مزایای استفاده از اسکافلد چکشی شامل موارد زیر می‌شود:
- مونتاژ و دمونتاژ این پنل‌های پیش‌ساخته به راحتی و بدون نیاز به ابزار خاصی انجام می‌شود.
- اتصالات پین‌دار اسکافلد چکشی، پایداری و استحکام آن را تضمین می‌کنند.
- ظرفیت باربری بالایی دارد و می‌تواند برای حمل بارهای سنگین مورد استفاده قرار گیرد.
- پنل‌های اسکافلد چکشی قابل بازیافت هستند و می‌توان از آن‌ها در پروژه‌های مختلف استفاده کرد.
- نسبت به اسکافلد مثلثی برای ارتفاع بالا مناسب‌تر است؛ اما همچنان برای ارتفاع بسیار بلند کاربرد ندارد.
اسکافلد چکشی کاسه‌ای
نوع دیگر این سازه، اسکافلد کاپلاک یا کاسه‌ای نام دارد. اصطلاح کاپلاک بر روی این داربست از شکل قفل‌هایی گرفته شده است که برای اتصال میله‌ها به کار می‌رود. از این نوع سازه معمولا برای مرحله سقف‌سازی و ایجاد پله در ساختمان استفاده می‌شود.
برای ایجاد این اسکافلد ابتدا داربست فلزی که در ارتفاع‌های مختلف وجود دارد به صورت عمودی نصب می‌شود. سپس قفل‌ها بر روی داربست قرار می‌گیرند تا اتصالات سریع و راحت بین داربستها را فراهم کنند. در مرحله بعد اتصالات افقی به شکل میله‌ها در انتهای داربست قرار می‌گیرند.
از مزایای این اسکافلد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قفل‌های کاپلاکی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توان به راحتی و بدون نیاز به ابزار خاصی آن‌ها را به پایه‌های عمودی و مهارهای افقی وصل و یا از آن‌ها جدا کرد.
- از استحکام بالایی برخوردار است و می‌تواند بارهای سنگینی را تحمل کند.
- در عملیات‌های مختلف ساختمان‌سازی با ارتفاع بالا مانند نقاشی، نماکاری و سفت‌کاری کاربرد دارد.
از معایب آن نیز می‌توان به وزن بالا به دلیل استفاده از لوله‌های فلزی با قطر 48.3 میلی‌متر و قیمت بالا نسبت به دیگر انواع داربست اشاره کرد.
جمع‌بندی
داربست یا اسکافلد سازه‌های موقتی هستند که دسترسی به نقاط مرتفع در ساخت‌وساز، نقاشی، نماکاری، سفت‌کاری و… فراهم می‌کنند و در انواع مختلفی مانند فلزی، چوبی، چکشی، کاپلاک و… موجود هستند.
انتخاب نوع داربست مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع کار، ارتفاع مورد نظر، بار مورد نظر و … بستگی دارد. داربستها باید توسط افراد مجرب و آموزش‌دیده نصب و جداسازی شوند و هنگام استفاده از آن‌ها باید از تجهیزات ایمنی مانند کلاه ایمنی، کمربند ایمنی و کفش‌های مناسب استفاده کرد.
هلدینگ مدحت با سابقه‌ای درخشان در تولید و فروش قالب بتن و اسکافلدینگ، همواره مصداقی از کیفیت و اعتماد در صنعت ساخت‌وساز بوده است. این شرکت با تعهد به ارائه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب، در کنار خدمات پس از فروش بی نظیر، همواره گامی پیشرو در جلب رضایت مشتریان برداشته است. شما می‌توانید برای کسب اطلاع بیشتر در این رابطه با ما تماس بگیرید.