در میان انبوه مصالح ساختمانی و فرآورده‌های چوبی، نام تخته چندلایی برای بسیاری از فعالان صنعت ساختمان و نجاری، نامی آشنا و پرآوازه است. این محصول کاربردی که از لایه‌های نازک چوب به‌صورت پرس شده تشکیل می‌شود، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در میان سایر متریال‌ها پیدا کرده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما شاید برای بسیاری از افراد، نام تخته چندلایی یادآور تصویری مبهم و ناشناخته باشد. بدین خاطر در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره این محصول پرکاربرد را بازگو کنیم و با واکاوی ماهیت، مزایا و کاربردهای آن، اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار دهیم.
تخته چندلایی چیست؟
تخته چندلایی همان‌طور که از نامش پیداست، از چندین لایه نازک چوب که به‌صورت عمودی بر روی هم چسبیده شده‌اند تشکیل شده است. این لایه‌ها که از جنس چوب‌های مختلف هستند با ظرافت تمام در کنار هم قرار می‌گیرند و با استفاده از چسب‌های مخصوص، به یکدیگر پیوند می‌خورند. درواقع راز استحکام خارق‌العاده تخته چندلایی در همین اتحاد و همبستگی لایه‌ها نهفته است.
به‌عنوان مثال تصور کنید که می‌خواهید با تکه‌های نی یک برج بسازید. اگر نی‌ها را به‌صورت افقی روی هم قرار دهید، برج شما به سادگی فرو می‌ریزد؛ اما اگر آنها را به‌صورت عمودی بچینید و به هم بچسبانید برجی خواهید داشت که می‌تواند وزن زیادی را تحمل کند. تخته چندلایی نیز به همین صورت است. قرارگیری عمودی لایه‌ها باعث می‌شود که نیروهای وارده به‌طور مساوی در تمام جهات پخش شده و از تمرکز فشار در یک نقطه جلوگیری شود. به این ترتیب تخته چندلایی به یک غولِ بی‌رقیب در دنیای استحکام تبدیل می‌شود.
نحوه ساخت تخته چندلایی
برای تولید و ساخت تخته چندلایی اولین قدم انتخاب چوب مناسب برای این وسیله است. در این مرحله متخصصان با دقت تمام چوب‌هایی را که از نظر مشخصات فنی، دارای استانداردهای لازم برای تولید تخته چندلایی هستند را شناسایی می‌کنند. معمولا برای ساخت این محصول از چوب درختانی مانند سرو، افرا، صنوبر، کاج و ماهون استفاده می‌شود. چراکه این نوع چوب‌ها از استحکام، انعطاف‌پذیری و مقاومت بالایی برخوردار بوده و برای برش و فرآیندهای بعدی مناسب هستند.
گام دوم مختص به قرار دادن تنه‌های درختان در یک مخزن بزرگ بخار است. این کار به‌منظور نرم شدن چوب و آسان‌تر شدن برش آن انجام می‌شود. بخار گرم رطوبت را به درون الیاف چوب نفوذ داده و باعث می‌شود تا تنه‌های سخت و مقاوم، نرم و انعطاف‌پذیر شوند.
حال نوبت به برش تنه‌های نرم شده می‌رسد. این تنه‌ها را برای آنکه بتوان به ورقه‌های چوبی تبدیل کرد، ابتدا به تنه‌های کوچکتر تقسیم می‌کنند و سپس بر روی یک دستگاه برش قرار می‌دهند تا به‌صورت ورقه‌ای برش بخورند. ضخامت این ورقه‌ها باتوجه به نوع کاربرد نهایی تخته چندلایی تعیین می‌شود.
سپس برای آنکه تخته چندلایی ساخته شده ایرادی نداشته باشد، ورقه‌های برش خورده از یک دستگاه اسکنر بزرگ عبور داده می‌شوند تا ایرادات احتمالی رفع گردد. این دستگاه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته کوچکترین ترک‌ها، ناهمواری‌ها و نقص‌های موجود در ورقه‌ها را شناسایی کرده و به اپراتورها اطلاع می‌دهد. در این مرحله ورقه‌های معیوب از خط تولید جدا شده و از چرخه تولید خارج می‌شوند و بدین ترتیب، سلامت و کیفیت نهایی محصول تضمین می‌شود.
بعد از آن ورقه‌های برش خورده با چسب‌های مخصوص و با اعمال فشار به یکدیگر متصل می‌شوند تا ساختار کلی تخته چندلایی شکل بگیرد. در گام آخر نیز معمولا از روکش‌های مخصوصی برای زیبایی و استحکام بیشتر استفاده می‌شود. این روکش‌ها که از جنس‌های مختلفی مانند چوب، پلاستیک یا فلز می‌توانند باشند، به تخته چندلایی ظاهری زیبا و چشم‌نواز می‌بخشند و در عین حال مقاومت آن را در برابر عوامل مخربی مانند رطوبت، ضربه و سایش افزایش می‌دهند.
انواع تخته چندلایی بر اساس تعداد لایه
تخته‌های چندلایی همان‌طور که از نامشان پیداست، از لایه‌های نازک چوب به‌صورت پرس شده تشکیل می‌شوند که هر چه تعداد این لایه‌ها بیشتر باشد، استحکام و مقاومت تخته نیز افزایش می‌یابد. این تنوع در تعداد لایه‌ها، تخته‌های چندلایی را به چند دسته اصلی تقسیم کرده است که عبارتند از:
- تخته سه لایی
تخته سه لایی قدیمی‌ترین و رایج‌ترین نوع تخته چندلایی است که از ۳ لایه چوب تشکیل شده است. این تخته‌ها به دلیل ظرافت و وزن کم، گزینه مناسبی برای ساخت وسایل تزئینی، اسباب‌بازی، ماکت‌سازی و کارهای ظریف نجاری هستند. همچنین از آنها در پوشش دیوارها و سقف‌ها نیز استفاده می‌شود.
- تخته پنج لایی
تخته پنج لایی با داشتن دو لایه بیشتر از تخته سه لایی، استحکام و مقاومت قابل‌توجهی به دست می‌آورد. این نوع تخته انتخابی ایده‌آل برای مکان‌هایی است که به تحمل بار بیشتر نیاز دارند مانند قفسه‌بندی‌ها، مبلمان سنگین و ساخت بدنه کامیون‌ها.
- تخته چندلایی ۷ لایه و بالاتر
اما اگر به‌دنبال حداکثر استحکام و مقاومت هستید، تخته‌های چندلایی ۷ لایه و بالاتر یار و یاور شما خواهند بود. این تخته‌ها که به تخته‌های چند منظوره نیز معروف هستند از 7، 9، 11 و یا حتی بیشتر لایه چوب تشکیل شده‌اند و به همین دلیل در برابر ضربه، فشار و شرایط جوی نامساعد فوق‌العاده مقاوم هستند. همچنین کاربردهای آن در قالب‌بندی ساختمان‌ها، ساخت اسکله و حتی بدنه کشتی‌ها خلاصه نمی‌شود و آنها در هر جایی که نیاز به استحکام مطلق باشد حضور دارند.
مزایای تخته چندلایی
تخته‌های چندلایی به دلیل ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فردشان، به‌طور فزاینده‌ای در صنایع مختلف مورد توجه قرار گرفته‌اند. از ساخت و ساز گرفته تا مبلمان‌سازی، این ماده همه‌کاره طیف گسترده‌ای از کاربردها را ارائه می‌دهد. در این میان در ادامه به بررسی برخی از مزایای کلیدی تخته‌های چندلایی می‌پردازیم که آنها را به انتخابی برتر برای طیف وسیعی از پروژه‌ها تبدیل می‌کند.
- استحکام و پایداری
تخته چندلایی به دلیل ساختار لایه‌ای و نوع قرارگیری الیاف چوب در آن، از استحکام و پایداری فوق‌العاده‌ای برخوردار است. این ویژگی تخته چندلایی را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ساخت اسکلت سازه‌ها، مبلمان، قفسه‌ها و هر سازه‌ای که نیازمند تحمل بار سنگین باشد تبدیل می‌کند. به‌عنوان مثال در ساخت پل‌ها و تیرچه‌ها از تخته‌های چندلایی ضخیم استفاده می‌شود، چراکه این محصول به‌راحتی می‌تواند وزن سنگین سازه را تحمل کند.
- سبکی و چالاکی
یکی از بارزترین مزایای تخته چندلایی، تناسب خیره‌کننده استحکام و وزن آن است. برخلاف تصور عموم این ماده قدرتمند، از وزن بسیار کمی برخوردار است که این ویژگی مزایای متعددی را به همراه دارد. حمل و نقل آسان، سهولت در برش و نصب و همچنین کاهش بار سازه از جمله این مزایا هستند. به عنوان مثال در ساخت مبلمان، استفاده از تخته چندلایی به جای چوب‌های راش یا بلوط، وزن نهایی کار را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد که این امر در جابجایی و حمل و نقل مبلمان بسیار حائز اهمیت است.
- اقتصادی و مقرون به صرفه
تخته چندلایی به دلیل ساختار لایه‌ای از ضایعات کمتری برخوردار است و به‌طور کامل قابل استفاده می‌باشد. این ویژگی در کنار طول عمر بالا و استحکام فوق‌العاده، تخته چندلایی را به یک محصول بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه تبدیل می‌کند. علاوه‌بر این استفاده از تخته‌های چندلایی در قالب‌بندی ساختمان، این امکان را به شما می‌دهد که تا حد زیادی در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید، چراکه این محصول قابلیت استفاده مجدد را دارد و به‌راحتی می‌توان از آن در پروژه‌های مختلف بهره برد.
- ابعاد بزرگ
تخته چندلایی در ابعاد بسیار بزرگ قابل تولید است که این ویژگی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پوشش سطوح وسیع تبدیل می‌کند. به‌عنوان مثال در ساخت دیوارها، سقف‌ها و سکوهای بزرگ، استفاده از تخته‌های چندلایی با ابعاد وسیع سرعت کار را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد و به دلیل نیاز به اتصالات کمتر، استحکام و مقاومت نهایی کار را نیز بهبود می‌بخشد
- خمیدگی‌های ظریف
نوع خاصی از تخته چندلایی به نام تخته چندلایی فلکسی، از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است و به‌راحتی خم می‌شود. این ویژگی این محصول را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پوشش سطوح منحنی و ایجاد اشکال هندسی پیچیده تبدیل می‌کند. مثلا در ساخت بدنه کشتی‌ها، قایق‌ها و مجسمه‌های چوبی، از تخته چندلایی فلکسی استفاده می‌شود که این امر ظرافت و زیبایی خاصی به کار نهایی می‌بخشد.
- مقاومت در برابر ترک خوردگی
یکی از مشکلات رایج در استفاده از چوب‌های معمولی، ترک خوردگی آنها در هنگام میخ‌کوبی یا پیچ‌کاری است. این مشکل به خصوص در لبه‌ها و گوشه‌ها بیشتر به چشم می‌آید. تخته چندلایی به دلیل ساختار لایه‌ای خود، از این مشکل رنج نمی‌برد و به‌راحتی می‌توان میخ و پیچ را بدون هیچ‌گونه نگرانی در آن فرو کرد. این ویژگی استحکام اتصالات را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد و از بروز هرگونه شکستگی یا ترک خوردگی در چوب جلوگیری می‌کند.
- ضد آب
تخته چندلایی به‌طور طبیعی در برابر رطوبت تا حدودی مقاوم است. اما امروزه با استفاده از روش‌های مختلف، می‌توان تخته‌های چندلایی ضد آب تولید کرد که برای استفاده در محیط‌های مرطوب و پرآب مانند حمام، آشپزخانه، استخر و فضای باز ایده‌آل هستند. این تخته‌ها با استفاده از رزین‌های ضد آب و پوشش‌های مخصوص، در برابر نفوذ آب و رطوبت کاملاً مقاوم شده و طول عمر بالایی دارند.
- مقاومت در برابر تغییرات دمایی
تخته چندلایی از ثبات ابعادی بالایی برخوردار است و در برابر تغییرات دمایی و نوسانات آب و هوایی، شکل و ابعاد خود را حفظ می‌کند. این ویژگی این محصول را به انتخابی عالی برای استفاده در مناطق با آب و هوای مرطوب یا گرم و خشک تبدیل می‌کند.
- سازگاری با محیط زیست
تخته چندلایی از الیاف طبیعی چوب و با استفاده از روش‌های تولید پایدار و سازگار با محیط زیست تولید می‌شود. این محصول به دلیل ضایعات کم و قابلیت بازیافت، در دسته محصولات دوستدار محیط زیست قرار می‌گیرد. استفاده از تخته چندلایی به جای چوب‌های راش یا بلوط که نیازمند قطع درختان کهنسال هستند، گامی در جهت حفظ منابع طبیعی و جنگل‌ها به شمار می‌رود.
- زیبایی ظاهری
تخته چندلایی از تنوع ظاهری بالایی برخوردار است و در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف تولید می‌شود. این تنوع به شما این امکان را می‌دهد که از این محصول در دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان‌ها و همچنین در ساخت انواع مبلمان و لوازم دکوری استفاده کنید و زیبایی و ظرافت خاصی به فضای مورد نظرتان ببخشید.
کاربرد تخته چندلایی
تخته‌های چندلایی به دلیل تنوع و ویژگی‌های منحصر به فرد، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای این محصول اشاره می‌کنیم:
- ساختمان: قالب‌بندی، سقف، دیوار، کف، درب، پنجره، کابینت
- مبلمان: انواع مبلمان منزل و اداری
- بسته‌بندی: جعبه و بسته‌بندی
- تزئینات: وسایل تزئینی و دکوری
- صنایع نظامی و دریایی: قایق، کشتی، سازه‌های نظامی
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله مفصل اشاره شد، تخته چندلایی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند استحکام فوق‌العاده، مقاومت بالا در برابر رطوبت، ضربه و سایش، ثبات ابعادی، انعطاف‌پذیری، زیبایی ظاهری و قیمت مناسب، به یکی از پرمصرف‌ترین متریال‌ها در صنایع مختلف تبدیل شده است. همچنین این محصول کاربردهای گسترده‌ای در ساختمان‌سازی، مبلمان‌سازی، بسته‌بندی، دکوراسیون، صنایع نظامی و دریایی و بسیاری از صنایع دیگر دارد.
در این میان هلدینگ مدحت به‌عنوان یکی از بزرگترین عرضه‌کنندگان انواع چوب و فرآورده‌های چوبی در ایران، مفتخر است که طیف گسترده‌ای از تخته‌های چندلایی با کیفیت بالا و قیمت مناسب را به مشتریان خود ارائه دهد. ما با سابقه طولانی و درخشان در این حوزه، همواره تلاش می‌کنیم تا بهترین و مرغوب‌ترین محصولات را با خدمات پس از فروش بی‌نظیر به دست مشتریان خود برسانیم. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره تخته‌های چندلایی و یا آشنایی با لیست محصولات و خدمات هلدینگ مدحت، می‌توانید با کارشناسان مجرب ما در تماس باشید.